Diagnoza psychologiczna
Diagnoza psychologiczna jest kluczowym elementem poznawania i nazywania trudności pacjenta, a także jego mocnych stron. Determinuje decyzje związane z dobieraniem najlepszych metod leczenia względem zdiagnozowanych problemów.
W ramach diagnozy psychologicznej spotykają się dwaj specjaliści, specjalista psycholog oraz pacjent, który jest specjalistą od własnego życia. Proces diagnostyczny jest rozmową, prowadzoną w określony sposób, która ma umożliwić pacjentowi dzielenie się swoimi przykrymi doświadczeniami oraz sposobami radzenia. Atmosfera w trakcie wywiadu diagnostycznego jest bezpieczna i życzliwa, dzięki temu pacjent może swobodnie bez lęku, wstydu wypowiedzieć to co go trapi, z czym nie może sobie poradzić. Psycholog umiejętnie zbiera informacje i jednocześnie stara się zrozumieć świat pacjenta, spojrzeć jego oczami na kłopoty, z którymi się mierzy. Ponadto dba o organizację sesji i zadaje odpowiednie pytania. Diagnoza psychologiczna jest określonym czasem, w którym wrażliwość pacjenta spotyka się z wrażliwością, wiedzą i umiejętnościami diagnosty.
W trakcie diagnozy psychologicznej wykorzystywane są określone narzędzia i metody umożliwiające uzyskanie lub doprecyzowanie potrzebnych informacji na temat doświadczeń i zachowań pacjenta. Do takich narzędzi zaliczamy m.in.: wywiad, obserwację, testy psychologiczne. Dzięki zastosowaniu odpowiednich narzędzi, psycholog może zdobyć więcej cennych informacji dotyczących problemu oraz zwiększyć trafność diagnozy.
Bardzo ważnym elementem diagnozy psychologicznej jest różnicowanie czy na pewno wskazano prawidłową trudność, zaburzenie czy też są to objawy innego schorzenia psychicznego. Ponadto diagnosta sprawdza czy objawy wiążą się tylko z psychiką pacjenta czy też są manifestacją schorzenia somatycznego. W sytuacji, w której objawy pacjenta nie wskazują wyłącznego związku z psychiką, psycholog zaleca konsultacje z innymi specjalistami.
Prawidłowo opracowana diagnoza umożliwia psychologowi oraz pacjentowi nazwać objawy, przyporządkować je do odpowiedniego zaburzenia. Pozwala również określić mocne strony pacjenta i adaptacyjne strategie radzenia sobie. Wiedza ta w dalszej kolejności służy pacjentowi, ponieważ może on zrozumieć naturę swoich trudności, a także dowiaduje się jakie są możliwości leczenia. Dla psychologa diagnoza jest swego rodzaju mapą, która wskazuje kierunki dalszego postępowania.
W zależności od potrzeb proces diagnostyczny trwa od jednego do kilku spotkań. Finałem konsultacji jest opracowana diagnoza psychologiczna, która przedstawiana jest pacjentowi. Pacjent omawia uzyskane wyniki, a także rozwiewa wątpliwości z pomocą diagnosty. W dalszej kolejności pacjent decyduje co zrobi z otrzymaną wiedzą.
Psychoterapia indywidualna
Psychoterapia jest metodą leczenia trudności i zaburzeń psychicznych. W ramach trudności możemy wymienić konflikty małżeńskie, problemy wychowawcze, kłopoty w osiąganiu celów życiowych itp. W zakresie zaburzeń psychiczny możemy wskazać depresję, zaburzenia lękowe, zaburzenia osobowości czy też uzależnienia. Psychoterapia nie jest niezwykłym, tajemniczym procesem, ale opiera się na oddziaływaniach psychologicznych opracowanych na podstawie badań naukowych i klinicznych. W czasie psychoterapii psychoterapeuta wspólnie z pacjentem rozmawiają o trudnościach pacjenta, odkrywają potencjalne powody ich występowania i przyczyny utrzymywania się. W następnej kolejności opracowywane są realne cele, których osiągnięcie rozwiąże problemy pacjenta, albo nauczy go lepiej radzić sobie z nimi.
W czasie całego procesu terapeutycznego oprócz umiejętności psychologicznych bardzo ważne jest budowanie wzajemnego szacunku, zaufania i poczucia bezpieczeństwa. Takie warunki umożliwiają pacjentowi opowiedzieć o swoich trudnościach bez obawy przed oceną, wyśmianiem czy zawstydzeniem. Życzliwe, ale dzielne mierzenie się z kłopotami, nieprzyjemnymi emocjami pozwala wypracować zmianę w życiu lub przynieść ulgę, której pacjent poszukuje. Psychoterapia nie jest użalaniem się nad sobą, pocieszaniem lub stosowaniem prostych trików. Psychoterapia to czas wspólnego wysiłku, w którym psychoterapeuta razem z pacjentem odważnie stawiają czoła trudnościom z którymi trzeba się zmierzyć.
W ramach psychoterapii indywidualnej spotkania odbywają się cyklicznie, raz w tygodniu na czas 50 min. W zależności od złożoności zgłaszanego problemu terapia może wymagać od kilku do kilkunastu spotkań. W moim gabinecie psychoterapia prowadzona jest w nurtach poznawczo-behawioralnym oraz dialektyczno-behawioralnym.
Trening regulacji emocji DBT
Trening umiejętności DBT jest programem zajęć, który pomaga ludziom lepiej radzić sobie w życiu poprzez rozwijanie umiejętności psychologicznych i interpersonalnych. Dedykowany jest osobom, które borykają się z wieloma trudności o różnym nasileniu. Skorzystają na nim osoby, które cierpią z powodu zaburzeń psychicznych oraz ci, którzy mają kłopoty tylko w określonych obszarach np.: trudności z emocjami, szkodliwe zachowania, niesatysfakcjonujące relacje. Trening DBT można określić mianem „siłowni psychologicznej”, ponieważ w ramach cyklu spotkań poznajemy i ćwiczymy umiejętności w nieosądzającej atmosferze, które mają pomóc nam budować lepsze życie. Trening jest jednym z elementów terapii dialektyczno-behawioralnej opracowanej przez Marshae Linehan. Początkowo DBT została stworzona dla pacjentów z silnymi tendencjami samobójczymi, później celowana na osoby zmagające się z borderline. Aktualnie, pozytywne wyniki terapii zachęciły specjalistów do stosowanie jej w innych trudnościach i zaburzeniach psychicznych m.in.: zaburzenia odżywiania, nadużywanie substancji, depresja, PTSD, zaburzenia osobowości związane z obniżoną kontrolą oraz nadmierną kontrolą. W ramach DBT pracuje się zarówno z dorosłymi jak i nastolatkami. Oprócz zastosowań psychoterapeutycznych i klinicznych DBT rozwija się również jako wsparcie dla uczniów szkolnych w programie DBT STEPS. Uczniowie mogą poznać i rozwinąć umiejętności interpersonalne, uważności, tolerowania dyskomfortu oraz regulacji emocji.